Ο Δημοσθένης Ξυλαρδιστός μας αποκαλύπτεται και μας μιλάει για την παράσταση που πρωταγωνιστεί στο έργο
«Αγγέλα» του Γιώργου Σεβαστίκογλου, σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου, στον Τεχνοχώρος Cartel
Ας πάμε από την αρχή, πως ξεκίνησε το όνειρο του ηθοποιού;
- Είχα παρακολουθήσει λίγο θέατρο. Ως θεατής αναγνώριζα μια ελευθερία ακατανόητη για τα εφηβικά μου χρόνια η οποία με γέμιζε. Μια περίεργη αίσθηση της πραγματικότητας που επαναπροσδιόριζε και με κάποιον τρόπο επηρέαζε την υπάρχουσα πραγματικότητα. Με την αθωότητα και την άγνοια των 19 μου χρόνων ξεκίνησα την αναζήτηση μου κάνοντας αίτηση στο Ωδείο Αθηνών το 2002, όπου σπούδασα και αποφοίτησα . Ήθελα να εμπλακώ όχι μόνο ως θεατής αλλά να δω εκ των έσω, επί σκηνής για την ακρίβεια, την τέχνη του θεάτρου.
Πως είναι αυτή η διαδρομή;
- Αλλιώς ξεκινάς, αλλιώς τα συναντάς και αλλιώς συνεχίζεις. Κι ευτυχώς. Αρκεί να θυμάσαι πως ξεκινάς, να συνειδητοποιείς τι συναντάς και να ξέρεις για πού συνεχίζεις. Από έργο σε έργο συμβαίνει αυτό. Από συνεργασία σε συνεργασία. Μια διαδρομή συνεχούς διαμόρφωσης. Μια κατάκτηση που οφείλω να μην την θεωρώ δεδομένη. Να μπορώ να την επαναπροσδιορίσω. Ώστε με συνέπεια να τη φέρω στην επόμενη παράσταση. Και δεν εννοώ στο επόμενο έργο. Εννοώ στην επόμενη, αυριανή, παράσταση του ίδιου έργου. Πόσο μάλλον στο επόμενο έργο.
Τι έμαθες από αυτή τη δουλειά?
- Με την υποκριτική κατάλαβα πως μπορώ, ως δημιουργός και ως εργαλείο μιας παράστασης, να μιλήσω στους ανθρώπους. Να μιλήσω μαζί με τους συμπαίκτες μου για αυτή την κοινωνία. Θέλει έρευνα και μεράκι. Χωρίς να βάζω τον «καλλιτέχνη» σε μια ιδιαίτερη συνομοταξία. Είναι εργαζόμενος όπως κάθε εργαζόμενος σε οποιοδήποτε επάγγελμα. Κι ας θεωρούν πολλοί πως είναι «ιδιαίτεροι» και «ξεχωριστοί». Δυστυχώς ο χώρος του θεάματος τους αγκαλιάζει πιο εύκολα αυτούς/αυτές .Έμαθα επίσης πως δύσκολα μπορείς να επιβιώσεις από αυτήν την δουλειά. Θα έλεγα ότι για την πλειοψηφία των ηθοποιών είναι ακατόρθωτο. Δεν μετάνιωσα που παράτησα την λογιστική. Δεν κοροϊδεύω όμως τον εαυτό μου. Σχεδόν όλοι μας δουλεύουμε και κάπου αλλού για να καλύψουμε τα οικονομικά κενά του επαγγέλματος. Την απλήρωτη και ανασφάλιστη εργασία μας δηλαδή. Εκτός αν κάποιος το κάνει για χόμπι ή έχει εξασφαλίσει τα προς το ζειν. Εκεί συναντάς χομπίστες και εισοδηματίες καλλιτέχνες που δημιουργούν πρόβλημα στην εργασία των υπολοίπων και που διαμορφώνουν τους άθλιους οικονομικούς όρους που ισχύουν τώρα. Χωρίς συνείδηση εντός και εκτός σκηνής, κανένας καλλιτέχνης δεν έχει να πει τίποτα σ’ αυτούς που έρχονται να τον δουν. Απολύτως τίποτα.
Ποια συνεργασία ξεχωρίζεις ?
Έχω συνεργαστεί με πολλούς αξιόλογους συναδέλφους και σκηνοθέτες. Όλοι μου δώσανε και τους έδωσα κάτι. Έτσι θέλω να πιστεύω τουλάχιστόν. Με κάποιους καταφέραμε να ταιριάξουμε περισσότερο. Με κάποιους βρήκα τον χώρο και την ανάγκη να εκφραστώ πιο ελεύθερα. Και τους ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό. Ο Κώστας Παπακωνσταντίνου (σκηνοθέτη της «Αγγέλας»), η Αγγελική Μαρίνου (παίζει επίσης στην «Αγγέλα»), ο Θοδωρής Θεοδωρίδης και η Νάντια Δαλκυριάδου είναι μερικοί από τους ανθρώπους που ταξιδέψαμε με την «Μαζώχτρα» του Α. Εφταλιώτη, για δύο χρόνια. Ταξιδέψαμε μεταφορικά και κυριολεκτικά. Δύο σεζόν στην Αθήνα και παραστάσεις στην Κοζάνη, την Λάρισα και την Κρήτη. Η «Μαζώχτρα» είναι η συνέχεια της φόρμας που χρησιμοποιήσαμε και στους «Χαλασοχώρηδες». Κρατώντας την τριτοπρόσωπη αφήγηση ενός διηγήματος, χωρίς την χρήση αφηγητή και χωρίς διασκευή του κειμένου. Όλοι οι ηθοποιοί μαζί με τον Κώστα Παπακωνσταντίνου (σκηνοθέτησε τους «Χαλασοχώρηδες» και την «Μαζώχτρα») συν δημιουργήσαμε και εξελίξαμε αυτή την φόρμα η οποία είναι πρόταση αυτής της ομάδας. Είναι κάτι που θα συνεχίσουμε να εξελίσσουμε και να ψάχνουμε, ως θεατρικό εργαλείο.
Αγγέλα, Το έργο παρουσιάζει μια άλλη Ελλάδα, Πως σου φαίνεται η κοινωνία σήμερα;
Η «Αγγέλα» μιλάει και σήμερα γιατί η Αγγέλα συνεχίζει να σωπαίνει και σήμερα. Η μαστοριά της θεατρικής γραφής του Γ. Σεβαστίκογλου, φωτιζόταν όλο και περισσότερο κατά την διάρκεια των προβών. Ένα ταξικό έργο γραμμένο το 1957 που κρατάει τα κοινωνικοπολιτικά του ζητήματα ζωντανά και στο σήμερα. Η βουβαμάρα κι ο φόβος δεν έχουν αλλάξει. Μπορεί να έχουν αλλάξει οι τρόποι φίμωσης αλλά όχι οι λόγοι. Δεν έχει την φόρμα που υπήρχε στα διηγήματα που ανεβάσαμε («Χαλασοχώρηδες» και «Μαζώχτρα») κρατάμε όμως την μεθοδολογία της ελευθερίας επι σκηνής από οκτώ ηθοποιούς, οι οποίοι, κάθε μέρα στο «εδώ και τώρα», μπορούμε να μιλήσουμε με το κείμενο του Σεβαστίκογλου και να φωτίσουμε αυτά που έχουμε ανάγκη να πούμε. Μιλάμε για το φόβο, τη γυναίκα, το δίκιο, την φτώχεια, την μετανάστευση, τον αντικομουνισμό.
Ποια είναι η ατάκα που σου έμεινε από αυτό έργο?
«Ήσυχα Αγγέλα, Ήσυχα». Μια ατάκα που ουσιαστικά φιμώνει αυτόν που θέλει να μιλήσει. Ακούγεται στο τέλος του έργου. Αλλά στην πραγματικότητα ακούγεται σε όλο το έργο, από την πρώτη έως την τελευταία ατάκα αυτό το «ήσυχα», σαν απόηχος κάθε λέξης.
Θα ήθελες να ζήσεις και να δουλέψεις στο εξωτερικό?
Δεν έχω σκεφτεί να ξενιτευτώ παρά τις οικονομικές δυσκολίες. Νιώθω έντονη την ανάγκη να πω κάτι στον κόσμο που παρατηρώ και συνδιαλέγομαι καθημερινά. Να μιλήσω σε μια κοινωνία που μεγάλωσα μέσα σ’ αυτήν και με την δουλειά μου την συν δημιουργήσω.
Σου αρέσει ο κινηματογράφος; Θα ήθελες να δουλέψεις;
Ο κινηματογράφος έχει διαφορετικούς κώδικες απ’ αυτούς του θεάτρου. Είναι κυρίως η τέχνη του σκηνοθέτη. Έχω συμμετάσχει σε 3-4 μικρού μήκους ταινίες. Πολύ θα ήθελα να παίξω και σε μεγάλου μήκους. Ακριβή τέχνη ο κινηματογράφος. Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό να «υπηρετείς» το όραμα ενός σκηνοθέτη μέσα από την ματιά του.
Πως φαντάζεσαι τον εαυτό σου μετά από πολλά χρόνια?
Θα ήθελα στο μέλλον να μπορώ να ζω με την εργασία μου στο θέατρο. Να μην αναλώνομαι σε 20 δουλειές, σχετικές και άσχετες με το θέατρο, για να αποπληρώσω στο τέλος του μήνα με το ζόρι τα έξοδα μου. Κι έτσι νομίζω μπορώ να βελτιώνομαι και στην τέχνη μου. Μάχομαι, διεκδικώ και συνδικαλίζομαι για αυτό. Όχι μόνο για το δικό μου μέλλον. Είναι κάτι που θα αφήσει με τον αγώνα και το έργο του (εντός κι εκτός σκηνής) ο καθένας, στον διπλανό του και στον επόμενο. Όσον αφορά το άμεσο μέλλον, συνεχίζουμε με την ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων κι όχι μόνο, για την εύρεση της επόμενης παράστασης. Υπάρχουν και κάποιες προτάσεις που προς το παρών είναι στον αέρα.
σε ευχαριστούμε πολύ
Κατερίνα Γρυλλάκη
