Παιδιά ζωγραφίζουν για την ειρήνη
με αφορμή ένα ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ
(Ελληνική συμμετοχή στη διεθνή πρωτοβουλία “Children’s Peace” Art Project
του τουρκικού PEN, του Ιδρύματος Χικμέτ & της Διεθνούς Ένωσης Εικαστικών)
Έντεκα ζωγραφιές 28 παιδιών, για τις οποίες συχνά συνεργάστηκαν περισσότερα από ένα παιδιά, αποτελούν την ελληνική συμμετοχή στη διεθνή πρωτοβουλία υπέρ της ειρήνης “Children’s Peace” Art Project, με έμπνευση από το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ (Nâzım Hikmet, 1902-1963) «Κοριτσάκι» (“Kız Çocuğu”, 1956).
Το PEN Turkey Centre, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Nazim Hikmet και τη Διεθνή Ένωση Εικαστικών (IAA), ενθαρρύνοντας σχετικά τον διεθνή φορέα PEN International και την επιτροπή Writers for Peace, κάλεσαν κέντρα PEN για την υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης και συγγραφείς να πάρουν μέρος διοργανώνοντας τη συμμετοχή παιδιών ηλικίας από 7 έως 14 ετών.
Στην Ελλάδα, η πρόεδρος του Κέντρου PEN στην Τουρκία Zeynep Oral, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Χικμέτ Rutkay Aziz και ο πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Εικαστικών Bedri Baykam, με τη συμβολή του πρώην προέδρου του τουρκικού PEN και αντεπιστέλλοντος μέλους της Εταιρείας Συγγραφέων Tarik Günersel, απευθύνθηκαν στον πρόεδρο της Εταιρείας Συγγραφέων Γιώργο Χουλιάρα, που ζήτησε από τον ποιητή Αλέξιο Μάινα να πρωτοστατήσει στον συντονισμό της ελληνικής συμμετοχής, που έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Εταιρείας.
Σε σχέση με την ελληνική συμμετοχή, υπήρξε νέα μετάφραση του ποιήματος από τα τουρκικά από την ποιήτρια και μεταφράστρια Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, ενώ συστάθηκε τριμελής επιτροπή από τους γνωστούς ζωγράφους Ανδρέα Δεβετζή, Γιάννη Λασηθιωτάκη και Θανάση Μακρή, που επέλεξαν τις 11 ζωγραφιές από έργα, με αφορμή το ποίημα του Χικμέτ, παιδιών ηλικίας Δημοτικού και Γυμνασίου, έως 14 ετών. Πολλά από τα έργα έγιναν συνεργατικά σε ομάδες τριών ή τεσσάρων μαθητών, όπως στην Δ΄ Τάξη στο 2ο Δημοτικό Βριλησσίων, η συνεργασία με τον Διευθυντή του οποίου Θεόφιλο Τζώρτζη ήταν κομβικής σημασίας.
Σε αλφαβητική σειρά, τα ονόματα των 28 παιδιών που ζωγράφισαν τα έργα είναι:
Σωτήρης Αυγεροδήμος (10 ετών), Φάνης Αυγεροδήμος (10 ετών), Βασίλειος-Μάριος Βάρσος (10 ετών), Γιάννης Γλιγλίνος (10 ετών), Σάκης Δουφεξής (10), Αλέξανδρος Ζέλερ (10 ετών), Παύλος Θεοδωρίδης (10), Φίλιππος Θεοδώρου (10), Ρέικα-Σοφία Ιωσηφίδου-Γιαμάντα (10), Ελένη-Μαρία Καλαματιανού (10), Γιάννης Κελάκης (10), Κωνσταντίνος Κεχρινιώτης (10), Μαργαρίτα Κολέτσα (10), Γεώργιος Λιντζέρης (10), Παναγιώτης Μαθές (10), Μαρία-Ιόλη Μαντά (10), Δημήτριος Μουτουσίδης (10), Μελίνα Παλούμπη (10), Λαμπρινή Παπαβασιλείου (10), Ιωάννα Πετρογιάννη (10), Ιωάννα Πριοβόλου (10), Ολυμπία Ρούσσου (14), Νικολέτα Σάνι (10), Δάφνη Τατάκη (10), Λουκάς-Αθανάσιος Τετράδης (10), Κατερίνα Τριανταφύλλου (13 ετών), Γεώργιος Φωτιάδης (10) και Αΐσα Χαϋμπούμπ (9 ετών).
Επιλεγμένα έργα αναμένεται να εκτεθούν στο Κέντρο Πολιτισμού & Τεχνών Ναζίμ Χικμέτ στην Κωνσταντινούπολη, σε έκθεση με τίτλο “Children’s Peace” που θα ξεκινήσει στις 15 Ιανουαρίου 2019, ημέρα γέννησης το 1902 στη Θεσσαλονίκη του Ναζίμ Χικμέτ. Οι διοργανωτές της έκθεσης θα συμπεριλάβουν μερικά έργα σε ειδικό ημερολόγιο για το 2019.
Η Εταιρεία Συγγραφέων απευθύνει ένα θερμό ευχαριστώ σε όσους εργάστηκαν δημιουργικά και αφιλοκερδώς για την ελληνική συμμετοχή στη διεθνή αυτή πρωτοβουλία.
Ακολουθεί το ποίημα του Χικμέτ σε μετάφραση και στο πρωτότυπο:
«Κοριτσάκι» (Ναζίμ Χικμέτ)
Εγώ είμαι που χτυπώ τις πόρτες
τις πόρτες γύρω, μία-μία.
Τα μάτια σας δε θα με δούνε
είναι αόρατοι οι νεκροί.
Στη Χιροσίμα έχω πεθάνει
εδώ και μια δεκαετία.
Εφτάχρονο κορίτσι είμαι,
δε μεγαλώνουν οι νεκροί.
Φωτιά αρπάξαν τα μαλλιά μου
μετά τα μάτια μου ψηθήκαν.
Έγινα μία χούφτα στάχτες
και σκόρπισα με το αεράκι.
Τίποτα τώρα δε ζητάω
από εσάς για τον εαυτό μου.
Πώς να τις φάει τις καραμέλες
παιδί που κάηκε σα χαρτάκι;
Τις πόρτες σας χτυπώ γειτόνοι,
μια υπογραφή βάλτε, κοπέλες.
Να μην πεθαίνουν τα παιδάκια
να ζουν, να τρώνε καραμέλες.
(Μετάφραση από τα τουρκικά: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη)
«Kiz Çocuğu» (Nâzım Hikmet)
Kapıları çalan benim
kapıları birer birer.
Gözünüze görünemem
göze görünmez ölüler.
Hiroşima’da öleli
oluyor bir on yıl kadar.
Yedi yaşında bir kızım,
büyümez ölü çocuklar.
Saçlarım tutuştu önce,
gözlerim yandı kavruldu.
Bir avuç kül oluverdim,
külüm havaya savruldu.
Benim sizden kendim için
hiçbir şey istediğim yok.
Şeker bile yiyemez ki
kâat gibi yanan çocuk.
Çalıyorum kapınızı,
teyze, amca, bir imza ver.
Çocuklar öldürülmesin
şeker de yiyebilsinler.
