Κριτική Θεάτρου
Της Μαρίκας Θωμαδάκη*
«Έγκλημα στο Orient Express» της Αγκάθα Κρίστι στο Θέατρο «Κάτια Δανδουλάκη»
Το γνωστό αστυνομικό μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι, «Έγκλημα στο Orient Express», στην θεατρική απόδοση από τον Ken Ludwig, παρουσιάζεται στο θέατρο «Κάτια Δανδουλάκη». Η σκηνοθεσία του Αντώνη Καλογρίδη προσπαθεί να επιβάλει την γραμμή του θρίλερ και την υπερτονισμένη αισθητική, όπως την εικονοποιεί το έντονο στυλιζάρισμα. Ωστόσο, το θρίλερ δεν επιτυγχάνεται ως εντύπωση με ομοιοπαθητικής σημασίας ανταποδοτικότητα στο κοινό. Βαθμιαία, ο θεατής εισέρχεται σε ένα τοπίο ιλαρότητας μάλλον και πιστεύει δυνητικά ότι παρακολουθεί φαρσοκωμωδία τύπου Φεϊντώ. Το ενδιαφέρον του κοινού μετακινείται διαρκώς ανάμεσα σε ερωτικής φύσεως υπαινικτικά σασπένς και σε ορισμένα μικροπεριστατικά συνδεόμενα με τους φόνους.
Θα λέγαμε μάλιστα ότι διακωμωδείται ακόμα και η απήχηση μιας επικείμενης, δυνητικά, δολοφονίας. Εξάλλου, οι ποικίλες διακυμάνσεις των εντυπώσεων γύρω από την δράση, στο σύνολό της, καλύπτονται από το αναγκαίο «στρας», που αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της σοβαροφάνειας η οποία επικρατεί στο γενικό status quo της παράστασης.
Εντέλει, το Orient Express ως χωροχρόνος ζωής και θανάτου δίνει την ευκαιρία στον κ. Καλογρίδη να τιθασεύσει το υλικό, έμψυχο και άψυχο, έτσι ώστε να εντείνεται έτι περαιτέρω το σασπένς, ό,που είναι δυνατόν να εμφανιστεί. Άλλωστε, «ιεροφάντης» της παράστασης δεν είναι άλλος από τον ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό, τον οποίο ερμηνεύει αριστοτεχνικά ο Δάνης Κατρανίδης ισορροπώντας μεταξύ καθαρής αστικής κωμωδίας και πονηρού φλερτ με το μυστήριο. Ο κ. Κατρανίδης αποκαλύπτει στο κοινό του καινούργιες πτυχές της σκηνικής του ευελιξίας την ίδια στιγμή που προκαλεί τους υποκριτικούς του συμπαίκτες να «ανανήπτουν», θα λέγαμε. Ένας-ένας, κατά σειρά εμφανίσεως και κυρίως κατά προτεραιότητα ρόλου, οι ηθοποιοί του θιάσου βρίσκουν γρήγορα τον ρυθμό τους και το στυλ τους που «ροκάρει». Ξαφνικά, η αναποφάσιστη παράσταση του σκηνοθέτη μεταλλάσσεται σε πανδαισία ήχου, μουσικής, οφθαλμο-αλήθειας αφομοιώνοντας όλο το φως με το οποίο τροφοδοτεί την παράσταση ο Λευτέρης Παυλόπουλος στους χειρισμούς των φωτισμών. Τα σκηνικά του Γιώργου Γαβαλά, τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη και η μουσική του Αντώνη Παπακωνσταντίνου δημιουργούν μια σχεδόν μαγική ατμόσφαιρα. Το ενδιάμεσο μωσαϊκό, που εμφανίζεται σαν παλίμψηστο, αποκαλύπτει μολαταύτα τις υπερβολές και τις σύμφυτες ατέλειες που οδηγούν στον σκεπτικισμό των οξυμώρων. Τι συμβαίνει; Παρόλες τις διάφορες αντιρρήσεις της κριτικής, το κοινό είναι ευτυχισμένο!
Ας μην ξεχνάμε βέβαια τους δοκιμασμένους, έμπειρους, εξαιρετικούς ηθοποιούς του θιάσου. Το κοινό τους γνωρίζει καλά και τους εμπιστεύεται. Οι γνωστοί λοιπόν ηθοποιοί ερμηνεύουν αρμονικά, δεμένοι καλά στο ασύνδετο της πλοκής που αφήνει κενά: Ο Τάκης Παπαματθαίου, η Όλγα Πολίτου, η Τάνια Τρύπη, ο Τάσος Χαλκιάς, η Κάτια Δανδουλάκη, ο Αντώνης Καφετζόπουλος, η Ταμίλα Κουλίεβα, αλλά και η Λένα Δροσάκη, ο Άγγελος Μπούρας και ο Λευτέρης Ζαμπετάκης, όλοι μαζί ενορχηστρωμένοι λειτουργικά πλάθουν την αισθητική της ρομαντικής «παρτιτούρας» με συναίσθημα και λίγο πιο έντονα από το περιρρέον περιβάλλον ενός Τιτανικού που ξεπροβάλλει από τα «ευτυχισμένα» κύματα του Orient Express.
*Η Μαρίκα Θωμαδάκη είναι Καθηγήτρια Θεωρίας και Σημειολογίας του Θεάτρου, τ. Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Αθηνών.
