Ο ΗΧΟΣ ΤΟΥ ΟΠΛΟΥ
της Λούλας Αναγνωστάκη
σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη
ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Από τις 19 Ιανουαρίου μέχρι και τις 17 Μαρτίου κάθε Σάββατο στις 18:00 και κάθε Κυριακή στις 21:00.
Το Θέατρο Σταθμός τιμά τη μνήμη της Λούλας Αναγνωστάκη ανεβάζοντας, ένα χρόνο μετά το θάνατό της, το πιο γνωστό θεατρικό της έργο «Ο Ήχος του όπλου».
Παραμονές των εκλογών η Κάτια, Αθηναία δημότης, έρχεται στην Αθήνα από την επαρχία για να ψηφίσει, διαταράσσοντας την καθημερινότητα του δεκαεννιάχρονου γιού της Μιχάλη.
Από την παλιά της φίλη Μαρίκα μαθαίνει πως ο Μιχάλης έχει εγκαταλείψει τη σχολή, στην οποία φοιτά και πως ετοιμάζεται να φύγει για την Αμερική, αφήνοντας πίσω την έγκυο κοπέλα του Φανή.
Στην προσπάθεια της να μεταπείσει τον Μιχάλη η Κάτια έρχεται αντιμέτωπη μαζί του. Εκείνος την απειλεί ότι θα αυτοκτονήσει με ένα παράνομο όπλο, που βρέθηκε στα χέρια του από μια μυστήρια ιστορία παρανομίας, στην οποία φέρεται να είναι μπλεγμένος ο δεκαεξάχρονος αδελφός της Φανής Γιαννούκος.
Όλα θα συμβούν γρήγορα υπό την απειλή ενός όπλου που δε θα εκπυρσοκροτήσει ποτέ, αλλά θα αλλάξει τη ζωή των ηρώων για πάντα.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Σταθμός Μάνος Καρατζογιάννης, μελετητής του έργου της Αναγνωστάκη, σκηνοθετεί αυτήν τη φορά τον «Ήχο του όπλου» με ένα εξαιρετικό καστ – τριάντα χρόνια μετά τη θρυλική παράσταση του Θεάτρου Τέχνης.
Ο Κάρολος Κουν, του οποίου ο «Ήχος του όπλου» έμελλε να είναι η τελευταία σκηνοθεσία του, σημειώνει σχετικά:
«Τις προάλλες σκεφτόμουν πόσο κοντά είναι η δουλειά μου στον Ήχο του όπλου με τα κείμενα της τσεχοφικής δημιουργίας (..) Σίγουρα είναι ένα μεγάλο ελληνικό έργο, που χτίζεται από πολύ μικρά πράγματα. Διαθέτει, παράλληλα, ευαισθησίες άπειρες, ποίηση αλλά και κωμικά στοιχεία. Και μέσα από την ελαφράδα του ξυπνούν οι δραματικές καταστάσεις. Οι σκηνές δεν έχουν κλιμάκωση. Μοιάζουν με πλάνα που πηγαινοέρχονται, χωρίς καθορισμένο τελείωμα.Όλες, όμως, όπως, και το τέλος κλείνουν αναπάντεχα.».
Στη συνέχεια ο κορυφαίος σκηνοθέτης παρατηρεί: «Τέλμα, Αδιέξοδο. Όπως όλα τα πράγματα που μας περιτριγυρίζουν ασφυκτικά. Και η ανάγκη να αρπαχθείς από την άκρη ενός ονείρου και να επιζήσεις, ανύπαρκτη.
Η σοφία αποκτιέται, εξάλλου, όταν δεν είναι πια αναγκαία..».
Μια ταινία για τη Λούλα – σημείωμα σκηνοθέτη
Ήθελε να γράφει για τον κινηματογράφο.
Συνέβη μόνο δυο φορές, το ’58, για την Αλίκη Βουγιουκλάκη και το Νίκο Ξανθόπουλο.
Τα λαïκά είδωλα.
Αυτά που αποστρέφεται ο Μιχάλης, γιατί «δεν τοποθετεί εκεί τον εαυτό του».
Της άρεσε να βλέπει ταινίες «αλλά καλής ποιότητας…αστυνομικές…θρίλερ…το πρωί…τέσσερις και πέντε ακόμα…».
Από το ‘72 γράφει σε εικόνες.
Αποκορύφωμα ο «Ήχος του όπλου».
Σα σενάριο. Για το χτες. Για το αύριο, που τρομάζει.
Για όσους θέλουν να είναι ελεύθεροι, να αισθάνονται έστω.
Υλικά της «καλοκαιριάτικα μεσημέρια, δροσερές νύχτες, κοινότοπες λέξεις και σχέσεις» όπως σημειώνει η ίδια.
«Τίτλοι εφημερίδων και αστυνομικά δελτία, χαμένο ανθρώπινο δυναμικό.
Ροκ και αντάρτικα.
Συναισθηματικές δεσμεύσεις και πανηγυριώτικη προεκλογική ατμόσφαιρα.
Τύψεις, αλλά και γλυκές στιγμές ευφορίας».
«Και όπως όλα τα πράγματα, μας περιτριγυρίζουν ασφυκτικά.
Τέλμα. Αδιέξοδο. Και η ανάγκη να αρπαχθείς από την άκρη ενός ονείρου και να επιζήσεις ανύπαρκτη. Η σοφία αποκτιέται, εξάλλου, όταν πια δεν είναι αναγκαία.»
Στοιχειώνουν τα λόγια του Κουν, όπως και η τελευταία του παράσταση «Ο ήχος του όπλου», που συνέκρινε τις ευαισθησίες και το χιούμορ του με τα κείμενα της «τσεχωφικής δημιουργίας».
Για εκκείνη μια λέξη υπήρχε μόνο: αγωνία.
Αυτή την αγωνία μου εκφράζω με ένα έργο – σταθμός, που έπαιξα κι εγώ πριν δέκα χρόνια και έδωσα εξετάσεις με αυτό, ακόμα πιο πίσω, μαθητής στη Σχολή.
Ναι, «φεύγουν τα καλύτερα μας χρόνια.
Κάποιος μας τα κλέβει μυστικά.»
Φεύγουν και οι άνθρωποι.
Με κρότο, μακρυά.
Ακόμα κι όταν δεν εκπυρσοκροτεί το όπλο.
Και τι μένει;
Ο ήχος μιας ζωής ή μάλλον ο απόηχος.
Ένα χρόνο μετά ανεβάζουμε με μια εξαιρετική διανομή το πιο δημοφιλές έργο της Αναγνωστάκη.
«Για χρόνια που περνούν, που δε θα ξαναρθούν.. μες τα θερινά τα σινεμά».
Σαν ταινία.
Μια ταινία για τη Λούλα.
ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Στο θέατρο Σταθμός ο Μάνος Καρατζογιάννης σκηνοθέτησε έξοχα το σημαίνον πολλά, ιδίως σήμερα, έργο της Αναγνωστάκη.Μια παράσταση σαν τις μποτίλιες στο πέλαγο. Και χάρηκα που την ημέρα που είδα την παράσταση την παρακολούθησαν νέα παιδιά..
Ο Καρατζογιάννης είχε και ευτυχή διανομή αλλά και συνεργάτες, τον Γιάννη Αρβανίτη στα σκηνικά, τη Βασ.Σύρμα στα κοστούμια, τον Αντώνη Παπακωνσταντίνου στη μουσική, τον Αλεξάνδρου στους φωτισμούς, τον Κλουκίνα στο βίντεο.
Η Πέγκυ Σταθακοπούλου (Κάτια) κυριολεκτικά συγκλονιστική, με μια σπάνια ευαισθησία και τραγική εσωτερική ταραχή.Η Τζένη Σκαρλάτου (Μαρίκα) σχεδίασε και εκτέλεσε μια ερωτική βουλιμία, σανίδα σωτηρίας και και διαβατήριο επιβίωσης χωρίς κανένα σύνδρομο ηθικολογίας ή ανηθικότητας.Ο έμπειρος Σταύρος Μερμήγκης καίριος στον σύντομο ρόλο του.Ο Κώστας Νικούλι (Γιαννούκος) αποκάλυψη.Ταλέντο ατόφιο και πολλά υποσχόμενο. Κατάκτηση.
Ο Αγησίλαος Μικελάτος (Μιχάλης) λιτός, ευθύς και καίριος, με βάθος τεχνικών μέσων.Η Βασιλική Τρουφάκου (Φάνη) έκπληξη. Τι εσωτερικότητα, τι έξοχες σιωπές, τι συναισθηματικός πλούτος και πόση ερωτική διαθεσιμότητα με ήθος
Κώστας Γεωργουσόπουλος, Τα Νέα, 25/12/2018
Την υπόγεια αυτή δόνηση, τον υπόκωφο σεισμό, καταγράφει η Αναγνωστάκη μτην «κασέτα» της στα 1987.Κι αυτόν αναμεταδίδει σήμερα ο εγγύτερος σε σ’ αυτήν καλλιτέχνης της σκηνής μας, ο Μάνος Καρατζογιάννης, στο θέατρο «Σταθμός» της πλατείας Καραϊσκάκη.
Ο σκηνοθέτης γνωρίζει καλά πως οφείλει να παρουσιάσει στη σκηνή κάτι ορατό για να δείξει κάτι αόρατο. Πολύ κοντά στην τσεχοφική τεχνική, ο δικός του «Ήχος» είναι μια σειρά από θραύσματα, μικρό – εικόνες που συνθέτουν μιαν ασταθή ηθογραφία.(..)
Υπάρχει επομένως στο μέσον της σκηνής του Καρατζογιάννη ένα ρήγμα που δεν γεφυρώνεται εύκολα.Από τη μια, η Κάτια, με τη Μαρίκα της Τζένης Σκαλάτου και τον Ηλία του Σταύρου Μερμήγκη. Συνθέτουν από κοινού έναν κόσμο που έχει αποδεχτεί να ζει διαφορετικά από τις επιθυμίες του, συμφυλιωμένο με μια διαφθορά που ξεκινάει από τη μέσα ήττα και επιμολύνει ό,τι αγγίζει. Οι τρεις ηθοποιοί παίζουν αυτό ακριβώς: με ελαφρά ειρωνεία και στέρεα υποκριτικά μέσα παραδίδουν τη δική τους παράσταση, στη μεγάλη σκηνή του κόσμου.
Αυτός ο κόσμος διαφέρει όμως από εκείνον της νεότερης γενιάς, της Φανής της Bασιλικής Τρουφάκου, του Μιχάλη του Αγησίλαου Μικελάτου και του Γιάννη του Κώστα Νικούλι.Ο μικρός κόσμος των νέων είναι εγκλωβισμένος στον μεγάλο κόσμο των γονιών του.Κι αυτό που οι νέοι στην πραγματικότητα αποζητούν δεν είναι να τον αλλάξουν.Είναι να δραπετεύσουν.Τη δική τους βουβή απελπισία, την άλαλη απόγνωση και τη βίαιη ακινησία τους αποδίδουν θαυμάσια οι τρεις νέοι ηθοποιοί.
Ο Καρατζογιάννης δίδαξε τελικά το έργο της Αναγνωστάκη σαν μια χασμωδία ανάμεσα σε δύο φωνές και δύο κόσμους.Μια σημαντική παράσταση της Αναγνωστάκη, ένας «ήχος του όπλου» σαν υπενθύμιση της «οπλοκατοχής» και της ακόμα απειλητικότερης συλλογικής «κώφωσης» των καιρών μας.»
Γρηγόρης Ιωαννίδης, Η Εφημερίδα των Συντακτών, 7/1/19
Είδα τον Ήχο του όπλου απόψε, με μια έξοχη Πέγκυ Σταθακοπούλου, με τη αληθινά σπαρακτική Βασιλική Τρουφάκου και με τη σαρωτική Τζένη Σκαρλάτου.
Ολόσωστοι ο έμπειρος Σταύρος Μερμήγκης και ο Αγησίλαος Μικελάτος. Ευχάριστη έκπληξη ο νεαρός Κώστας Νικούλι.
Mπράβο στον Μάνο Καρατζογιάννη!
Σεμίνα Διγενή, 10/11/18
Ο κύριος Μάνος Καρατζογιάννης, ερευνητής της δραματουργίας της Λούλας Αναγνωστάκη και αφοσιωμένος θεατράνθρωπος βάζει βόμβα στην έννοια της ενηλικίωσης, στο μετέωρο σχήμα της Οικογένειας, με τον “Ήχο του Όπλου” που παίζεται αυτές τις ημέρες στο Θέατρο Σταθμός.Δεν φοβάται το κείμενο, την καμπή που γράφτηκε (την ενηλικίωση του κυβερνητικού ΠΑΣΟΚ, το 87), δουλεύει με τους χαρακτήρες, δεν μένει στο σχήμα των μετέωρων βημάτων τους.Οι ηθοποιοί όλοι υπέροχοι.Να ένα σαφές σήμα.
Δημήτρης Μανιάτης, 18/11/18
Καταπληκτική θεατρική ευωχία. Παρακολούθησα την πρεμιέρα με κομμένη την ανάσα!!! Ήταν σα να αγνοούσα παντελώς την αρχική παράσταση.Είδα ηθοποιούς και ηθοποιές να λυγάνε, να γονατίζουν κάτω από το βάρος του ψυχισμού που επιφορτίστηκαν να ενσωματώσουν.Κι όλα αυτά με τη μεγίστη δυνατή ψυχρότητα και κινηματογραφική σχεδόν αληθοφάνεια, χωρίς όμως τηλεοπτικές ευκολίες κι ανακουφιστικές «παρακάμψεις» του θυμικού.Απολύτως συντονισμένη και καλοκουρδισμένη παράσταση στο ατμοσφαιρικό θεατράκι «Σταθμός» σε μια γειτονιά που μοιάζει προάγγελος και συνέχεια, φυσική κι επακόλουθη, του θεάματος που μόλις παρακολούθησες. Συγχαρητήρια σε όλους! Δεν ξεχωρίζει κανείς!!! Κι αυτό είναι άθλος επιπρόσθετος, σπάνιος κι αξέπαινος, όαση στα ασφυκτικά (και αγχωτικά, ενίοτε) νεοελληνικά θεατρικά μας πράγματα.
Κωνσταντίνος Μπούρας, Grafei.wordpress, 13/11/18
Ο Καρατζογιάννης, άλλωστε, έχει μελετήσει και εμβαθύνει το έργο της συγγραφέως.Δικαιώνει τη διαδρομή της στο σανίδι η πρωταγωνίστρια Πέγκυ Σταθακοπούλου.Διάσταση εύθυμη και αναπάντεχα ερωτική δίνει στη Μαρίκα η Τζένη Σκαρλάτου κι ο Σταύρος Μερμήγκης, χειροπιαστή απόδειξη πως οι μεγάλοι ηθοποιοί φαίνονται στους μικρούς ρόλους.Πραγματική αποκάλυψη οι νεότεροι Αγησίλαος Μικελάτος, Βασιλική Τρουφάκου και Κώστας Νικούλι.
Δημήτρης Νανούρης, Εφημερίδα των Συντακτών, 21/11/18
(..)Τον δεύτερο δρόμο ακολουθεί η παράσταση στο Θέατρο “Σταθμός”, συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, πιάνοντας το αφηγηματικό νήμα από τη βραχύτερη και πιο δύσκολη άκρη του, την οικογενειακή.Είδε και διέκρινε το αδιέξοδο της αγάπης όταν είναι κτητική και του έρωτα όταν είναι ζηλωτικός. Έδωσε ανάγλυφη την ψυχολογία των προσώπων, με όλες τις μικροκλίμακες των συναισθημάτων.
Λέανδρος Πολενάκης, Η Αυγή, 3/12/18
Μεστό και έντονα αλληγορικό θεατρικό πόνημα, αφιερωμένο στους αγωνιστές του ελεύθερου αυτοπροσδιορισμού ή σε όσους δηλώνουν εραστές του.Ένα έργο που οποίου η δραματική υπόσταση αποδεικνύεται άρτια, χωρίς παράβαση των ορίων, που χαρακτηρίζουν μια ρεαλιστική δημιουργία.
Μία «αριστοκρατική» θεατρική εμπειρία, που σεβόμενη τον εαυτό της, δεν προδίδει.
Ζωή Τόλη, Culturenow, 30/11/18
Αυτό τον καιρό στο θέατρο Σταθμός ανεβαίνει ένα από τα πιο σημαντικά έργα της ελληνικής δραματουργίας «Ο ήχος του όπλου» που έγραψε η Αναγνωστάκη πριν από τριάντα χρόνια.Σκηνοθετεί ο Μάνος Καρατζογιάννης. Ένας άνθρωπος που γνωρίζει με αφοσίωση επιστήμονα το έργο της συγγραφέως στο σύνολο του και έχει πάντα την πρόθεση να καταδεικνύει ότι, όπου χρονικά και να τοποθετηθεί, η Αναγνωστάκη θα συνοψίζει τη ροή του κόσμου σαν έφηβη που περνάει μέσα από πυρά, βγάζοντας τη γλώσσα σε κάθε ένοπλο, τάχα μου, γνώστη. (…)
Παρακουλουθώντας κανείς την παράσταση αντιλαμβάνεται αμέσως την ευλαβική αποκωδικοποίηση όλων των λεπτομερειών, την ποιητική αγάπη του σκηνοθέτη προς τη συγγραφέα, την αφοπλιστική παράδοση όλων των ηθοποιών στο διαλυμένο σύμπαν των χαρακτήρων, το παρελθόν που γίνεται παρόν και μετά μέλλον, τον επιλεκτικό θάνατο απέναντι στο αδιέξοδο.»
Χρύσα Φωτοπούλου, Νέα Σελίδα, 5 /1/19
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης
Σκηνικά: Γιάννης Αρβανίτης
Κοστούμια: ΒασιλικήΣύρμα
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Μουσική: Αντώνης Παπακωνσταντίνου
Βίντεο: Μιχάλης Κλουκίνας
Βοηθός σκηνογράφου: Αναστασία Δημουλάκη
Βοηθός ενδυνατολόγου: Ειρήνη Γεωργακίλα
Βοηθός σκηνοθέτη: Φλάβιους Νεάγκου
Ερμηνεύουν: Πέγκυ Σταθακοπούλου, Τζένη Σκαρλάτου, Βασιλική Τρουφάκου, Σταύρος Μερμήγκης, Αγησίλαος Μικελάτος, Κώστας Νικούλι.
Παραγωγή: Θεάτρου Σταθμός – ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Σερρών
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Παράταση παραστάσεων: Από τις 19 Ιανουαρίου μέχρι και τις 17 Μαρτίου κάθε Σάββατο στις 18:00 και κάθε Κυριακή στις 21:00.
Εισιτήριο: 15€(Κανονικό), 12€(Φοιτητικό), 10€(Ανέργων, ΑΜΕΑ, Άνω των 65, Ομαδικές Κρατήσεις άνω των 10 ατόμων)
Διάρκεια: 110 λεπτά
Χώρος: Θέατρο Σταθμός/
Διεύθυνση:Βίκτωρος Ουγκώ 55, Αθήνα (Μετρό Μεταξουργείο)
Τηλ.: 210 52 30 267
Προπώληση εισιτηρίων: https://www.viva.gr/tickets/theater/theatro-stathmos/o-ixos-tou-oplou/
