Η διακεκριμένη σκηνογράφος Σοφία Παντουβάκη,
δεύτερη ελληνίδα κριτής στην ιστορία
της Prague Quadrennial of Performance Design and Space
Μόνο περήφανοι μπορούμε να είμαστε για την τιμητική πρόσκληση που έλαβε η διεθνώς διακεκριμένη Ελληνίδα σκηνογράφος – ενδυματολόγος Σοφία Παντουβάκη, να είναι μέλος της διεθνούς κριτικής επιτροπής στην παγκόσμια έκθεση σκηνογραφίας Prague Quadrennial of Performance Design and Space. Πρόκειται για το παγκοσμίως σπουδαιότερο γεγονός για τη σκηνογραφία, τον παραστατικό χώρο και την θεατρική αρχιτεκτονική που λαμβάνει χώρα κάθε τέσσερα χρόνια στην Πράγα. Ας σημειωθεί ότι, είναι η δεύτερη φορά που Έλληνας σκηνογράφος προσκαλείται ως μέλος της κριτικής επιτροπής από το 1999, όταν είχε οριστεί ο Διονύσης Φωτόπουλος.
Στις 6-16 Ιουνίου, το θέμα της Διεθνούς Έκθεσης Prague Quadrennial of Performance Design and Space δομείται σε τρεις έννοιες: Φαντασία – Μεταμόρφωση ‐ Μνήμη (Imagination ‐ Transformation ‐ Memory), με στόχο να αποτυπώσει τις σύγχρονες απόψεις, σκέψεις, τάσεις και καλλιτεχνικές επιτεύξεις σε διαφορετικές χώρες με στόχο να εμπλουτίσει, να εμπνεύσει και να επεκτείνει τα όρια αυτού του ζωντανού και συνεχώς αναπτυσσόμενου είδους τέχνης. Εκθέσεις, φεστιβάλ, εργαστήρια, παραστάσεις, παρουσιάσεις και εκπαιδευτικές δράσεις δίνουν ευκαιρίες σε επαγγελματίες‐καλλιτέχνες και σπουδαστές των ανωτέρω αντικειμένων καθώς και στο κοινό να συνδιαλαγούν και να επικοινωνήσουν.
Η Ελλάδα έχει συμμετάσχει έξι φορές στην Έκθεση από το 1991 (1991, 1995, 2003, 2007, 2011, 2015) με εξαιρετικούς Έλληνες καλλιτέχνες και έχει αποσπάσει αρκετά βραβεία‐διακρίσεις: Χρυσό Μετάλλιο στην Θεατρική Αρχιτεκτονική το 1991 & 2011, Αργυρό Μετάλλιο στη Σκηνογραφία το 1995 & 2003, Τιμητική Διάκριση για το Ελληνικό περίπτερο το 2003 και το βραβείο UNESCO στην ενότητα της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης το 2007. Και φέτος, στην Prague Quadrennial 2019, η Ελλάδα είναι παρούσα στη διεθνή κριτική επιτροπή μέσω της Σοφίας Παντουβάκη δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για διεθνείς συνεργασίες.
Η Σοφία Παντουβάκη, καθηγήτρια Ενδυματολογίας (Professor of Costume Design) στο Πανεπιστήμιο Aalto της Φινλανδίας, έχει σχεδιάσει ως σκηνογράφος – ενδυματολόγος αξιόλογες παραστάσεις θεάτρου, όπερας, μιούζικαλ, μπαλέτου και σύγχρονου χορού, και έχει υπογράψει περισσότερες από 80 παραγωγές στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ιταλία, Μ. Βρετανία, Κύπρος, Φινλανδία) για σημαντικά θέατρα όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Φεστιβάλ Αθηνών – Ωδείο Ηρώδου Αττικού, το Μέγαρο Μουσικής του Ελσίνκι, το Μπαλέτο της Όπερας του Ελσίνκι, το Wasa Teater κ.α. Επιπρόσθετα, έχει συμπράξει για την επιμέλεια σκηνικών και κοστουμιών με το Εθνικό Θέατρο, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Όπερα του Καΐρου, τα Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, καθώς και με τη Σκάλα του Μιλάνου. Το 2005 απέσπασε τα βραβεία σκηνογραφίας και ενδυματολογίας στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας. Επίσης, έχει επιμεληθεί και σχεδιάσει πολυάριθμες εκθέσεις, ενώ με το καλλιτεχνικό της έργο έχει λάβει μέρος σε εκθέσεις σε τρεις ηπείρους, μεταξύ των οποίων και ως φιναλίστ στην παγκόσμια έκθεση σκηνογραφίας World Stage Design 2017 στην Ταϊβάν.
Παράλληλα, είναι Συντάκτρια του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού Studies in Costume and Performance και Αντιπρόεδρος της Ενδυματολογικής επιτροπής του Διεθνούς Οργανισμού Σκηνογράφων (OISTAT), ενώ το 2013 ίδρυσε την ερευνητική ομάδα Costume in Focus με επίκεντρο την ενδυματολογική έρευνα. Την τρέχουσα περίοδο προετοιμάζει τη μονογραφία Dress in Auschwitz (I.B.Tauris/Bloomsbury Academic, παραδοτέα το 2020), την οποία αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον.
Η Σοφία Παντουβάκη θεωρεί ότι “το κουστούμι έχει πολλές δυνατότητες στη δημιουργία μιας νέας αφήγησης όχι μόνο για τον καλλιτέχνη αλλά κυρίως και για το κοινό. Τα κοστούμια είναι ζωτικής σημασίας αφηγητές στη δραματουργία και διαμορφωτές νέων εμπειριών. Το πολλά υποσχόμενο μέλλον του κοστουμιού συνίσταται σε κάτι που δεν έχουμε ακόμη αγγίξει υπάρχει μια τεράστια δυναμική στην αλληλεπίδραση του καλλιτέχνη και της τεχνολογίας και το ερευνητικό έργο πάνω σε αυτό οδηγεί την ενδυματολογία – και συνεπώς τη δημιουργία νέων παραστάσεων – σε νέες σφαίρες.”
Πρόσφατη ερευνητική δουλειά (ενδυματολογία και τεχνολογία):
——————————–
Prague Quadrennial of Performance Design and Space 2019 (PQ19)
Σύμφωνα με το Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου:
Η Έκθεση ξεκίνησε το 1967, διοργανώνεται κάθε τέσσερα χρόνια από το Υπουργείο Πολιτισμού της Τσέχικης Δημοκρατίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνών & Θεάτρου της Πράγας και αποτελεί τη σημαντικότερη πλατφόρμα επικοινωνίας και μέσο διεθνούς προβολής των σπουδαιότερων σκηνογραφιών και νέων προτάσεων και τάσεων στην αρχιτεκτονική των παραστατικών τεχνών.
Η PQ 2019 στόχο έχει να αποτυπώσει τις σύγχρονες απόψεις σκέψεις, τάσεις και καλλιτεχνικές επιτεύξεις των χωρών που προσπαθούν να εμπλουτίσουν, να εμπνεύσουν και να επεκτείνουν τα όρια αυτού του συνεχούς αναπτυσσόμενου είδους τέχνης. Εκθέσεις, φεστιβάλ, εργαστήρια, παραστάσεις, συμπόσια και εκπαιδευτικές δράσεις δίνουν ευκαιρίες σε επαγγελματίες‐καλλιτέχνες και σπουδαστές των ανωτέρω αντικειμένων καθώς και στο κοινό να συνευρεθούν και να επικοινωνήσουν κατά τη διάρκεια της PQ. To θέμα της PQ2019 διαπραγματεύεται και δομείται σε τρεις έννοιες: Φαντασία – Μεταμόρφωση ‐ Μνήμη (Imagination ‐ Transformation ‐ Memory).
Τρείς είναι οι βασικές διαγωνιστικές ενότητες της ΡQ στις οποίες μπορούν να συμμετάσχουν οι καλλιτέχνες:
α. Ενότητα Χωρών και περιοχών (Section of Countries and Regions)
β. Ενότητα θεατρικής Αρχιτεκτονικής (Architecture Section)
γ. Ενότητα Εκπαιδευτικών Τμημάτων (Student section).
————————
Φωτογραφίες
1. Myrsky (Τρικυμία) του Γιαν Σιμπέλιους, Helsinki Music Centre, 2015, σχεδιασμός κοστουμιών Σοφία Παντουβάκη, φωτογραφία: Sanni Siira.
2. The Rape of Lucretia του Μπέντζαμιν Μπρίτεν, Helsinki Music Centre, 2018, σχεδιασμός κοστουμιών Σοφία Παντουβάκη, φωτογραφία: Uupi Tirronen.
3. Digitalizing Performance with Wearables and Software, διερευνητική παράσταση, Kallio Stage Helsinki, σύλληψη-επιμέλεια Σοφία Παντουβάκη, σχεδιασμός κοστουμιών Tjaša Frumen, φωτογραφία: Σοφία Παντουβάκη.
4. Η Σοφία Παντουβάκη στην κριτική επιτροπή της διεθνούς έκθεσης σκηνογραφίας Prague Quadrennial.
