Σταυρός του Νότου / Γραμμές των οριζόντων
Σε ποίηση Νίκου Καββαδία
Μια μουσική παράσταση για τρεις φωνές, τρία πιάνα και πνευστά
Ερμηνεύουν| Χρήστος Θηβαίος
Κώστας Θωμαΐδης
Ρίτα Αντωνοπούλου
Πιάνο Ι |Θοδωρής Οικονόμου
Πιάνο ΙΙ | Μάξιμος Δράκος
Πιάνο ΙΙΙ | Θάνος Μικρούτσικος
Πνευστά | Θύμιος Παπαδόπουλος
Σάββατο 29 Ιουνίου
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Μια μοναδική συναυλία
Συνεύρεση, συγκίνηση και μέθεξη: αυτές είναι οι τρεις λέξεις που χαρακτηρίζουν τις δύο συναυλίες που πραγματοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος στο Μέγαρο Μουσικής. Μια ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» κράτησε την ανάσα της για περίπου δύο ώρες, απόλαυσε την ολοκληρωμένη δουλειά («Σταυρός του Νότου» & «Γραμμές των οριζόντων») πάνω στον ποιητή Νίκο Καββαδία και καταχειροκρότησε τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη. Μετά από απαίτηση του κόσμου που δεν κατάφερε να εξασφαλίσει μια θέση σε αυτές τις δύο μοναδικές συναυλίες του και μετά από επιθυμία του ίδιου, προστίθεται μία ακόμα συναυλία, με τους ίδιους συντελεστές, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου αυτή τη φορά, στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού το Σάββατο 29 Ιουνίου.
Έγραψαν για τις συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής:
«Σε μια τέτοια συγκυρία βέβαια, εκείνο που ανοίγει –κυριολεκτικά- τους πόρους του δέρματος σου δεν είναι μόνο η μουσική. Είναι η συνολικότερη διαδρομή ενός ανθρώπου που εκτός από μεγάλος στον τομέα του απέδειξε εμπράκτως το «Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία». Αν δεν ήταν κι αυτή η συναυλία απόδειξη, τι άλλο είναι…»
Χάρις Ποντίδα, tospirto
«Και τότε είναι που συνειδητοποιείς (για μια ακόμα φορά) πως τα τραγούδια – τα περισσότερα των οποίων έχουν γραφτεί πριν από 40 χρόνια – έχουν πάρει τον δικό τους δρόμο αγκαλιάζοντας όχι μόνο τις γενιές αλλά λειτουργώντας και ως μόνιμο βάλσαμο για τον καθένα μας. Έτσι και τώρα, με τους δικούς μας ανθρώπους, με τις φίλες και τους φίλους μας από τα παλιά, μέσα στην αίθουσα ενός Μεγάρου στη «θεμελίωση» του οποίου ο Θάνος συνετέλεσε τα μέγιστα, αφήνει κανείς τη συγκίνηση να λειτουργήσει! [Επαναλαμβάνοντας για μιαν ακόμα φορά πως αν η μουσική (η τέχνη) δεν δίνει συγκίνηση, τι διάολο τη χρειαζόμαστε;]
Γιώργος Χαρωνίτης, Αθηνόραμα
«Ήταν μια από τις ελάχιστες πραγματικά συγκινητικές στιγμές που έχω βιώσει σε συναυλία. Μια εξαίρετη παράσταση με μερικά από τα καλύτερα τραγούδια των τελευταίων πενήντα χρόνων πάνω σε ποίηση ενός κορυφαίου Έλληνα ποιητή.»
Θάνος Μαντζάνας, Music paper
«Το πιο σημαντικό: πίσω από το πρόγραμμα είχε γίνει δουλειά. Το έβλεπες, το άκουγες. Δεν έπαιζαν για να παίξουν. Τουναντίον, υπήρχε αυστηρή αισθητική και δουλεμένη ενορχηστρωτική προσέγγιση, με έντονες δόσεις αυτοσχεδιασμού, που δεν κούρασαν καθόλου. Μαζί με έναν Μικρούτσικο-φαινόμενο. Κι αν προς το τέλος «έσπασε», καθόλου δεν συνέβη αυτό από αδυναμία. Αντιθέτως, συνέβη χάρη στο περίσσευμα συναισθήματος και στην ισορροπία του ανθρώπου που κατάφερε και χόρεψε (και χορεύει ακόμα) πάνω στο φτερό του καρχαρία.»
Γιώργος Μυζάλης, Avopolis
«Ο Θάνος Μικρούτσικος ως άλλος Καββαδίας άρχισε να μονολογεί και να μιλάει στους ναύτες του, έναν προς έναν ξεχωριστά και αυτοί σαν να τον κοιτούν και να τον ακούν με προσοχή. Το Μέγαρο Μουσικής είχε γίνει κατάστρωμα εμπορικού πλοίου και ήταν τόσο ζωντανό που σχεδόν μύριζες τη θάλασσα, άκουγες τον αέρα να λυσσομανάει στα αυτιά σου, έβρεχες με αλμύρα τα μαλλιά σου. Ήμασταν πια ναύτες στο S–S Cyrenia! Φύγαμε, με την ψυχή μας να χορεύει ακόμα «πάνω στο φτερό του καρχαρία»…»
Πέννη Πηττά, Music corner
«Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία»
Στον Θάνο Μικρούτσικο και τη μελοποίησή του χρωστάμε την αγάπη μας για τον Νίκο Καββαδία, τη βαθύτερη κατανόηση της ποίησής του. Μας έμαθε ότι ο Καββαδίας δεν είναι απλώς ο ποιητής της θάλασσας και των ναυτικών, αλλά ένας ποιητής που μίλησε για την ελευθερία, την αξία της ανατροπής, τη δύναμη της ζωής χωρίς συμβάσεις. Αυτά τα επίπεδα ανέδειξε ο μουσικοσυνθέτης με τη μελοποίησή του και δικαιώθηκε, καθώς αυτά τα τραγούδια έγιναν πολύ αγαπητά, κυρίως στη νεολαία, έχουν ήδη περάσει σε μια τρίτη γενιά και είναι πλέον διαχρονικά.
Ο πρώτος του δίσκος πάνω στον Καββαδία, ο «Σταυρός του Νότου», που γιορτάζει τα σαράντα του χρόνια φέτος (κυκλοφόρησε το 1979) με περισσότερες από 2 εκατομμύρια πωλήσεις, θεωρείται και είναι ένας από τους πιο σημαντικούς δίσκους στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας. Σε αυτόν είχαν τραγουδήσει οι Γιάννης Κούτρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου και Αιμιλία Σαρρή.
Οι «Γραμμές των Οριζόντων», που κυκλοφόρησαν δώδεκα χρόνια μετά, το 1991, αποτύπωσαν με έναν πολύ δυνατό τρόπο τον βαθύτερο δεσμό του συνθέτη με την ποίηση του Νίκου Καββαδία, και τα τραγούδια είχαν ερμηνεύσει οι Γιώργος Νταλάρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας, Θάνος Μικρούτσικος.
Το 2005 εκδόθηκε η τρίτη εκδοχή αυτής της εργασίας με τίτλο «Live στο Μέγαρο» με ερμηνευτές τους Γιάννη Κότσιρα, Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, Χρήστο Θηβαίο και Γιάννη Κούτρα.
Η μορφή με την οποία παρουσιάζονται τα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου στη συναυλία του Μεγάρου είναι η τελευταία προσέγγιση του συνθέτη και απαιτεί από τους μουσικούς μεγάλη πειθαρχία, δυνατότητες αυτοσχεδιασμού και υψηλές δεξιοτεχνικές ικανότητες. Είναι η κατάληξη των συνεχών αναζητήσεων του συνθέτη όλα τα χρόνια που μεσολάβησαν από τη σύνθεση των τραγουδιών μέχρι σήμερα.
Λίγα λόγια για την παράσταση από τον Θάνο Μικρούτσικο:
«Από το 1933 που εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του Νίκου Καββαδία μέχρι τον θάνατό του (1975), η συντριπτική πλειονότητα της φιλολογικής κριτικής θεωρούσε τον Καββαδία μη σημαντικό ποιητή. Στην καλύτερη περίπτωση τον θεωρούσαν ελάσσονα ποιητή που μιλάει για τη θάλασσα, για τη ζωή των ναυτικών, για τις πόρνες στα λιμάνια και για τα πλοία με τα οποία ταξίδεψε. Και βεβαίως τον υποτιμούσαν ως ποιητή της ομοιοκαταληξίας (στιχοπλόκο τον είπαν κάποιοι) όταν η μοντέρνα ποίηση ήταν στο ζενίθ σε ευρωπαϊκή κλίμακα.
Δεν κατάλαβαν ότι ο Καββαδίας χειρίζεται τη ρίμα μ’ έναν εντελώς προσωπικό τρόπο. Ότι υπάρχουν ρίμες που ακόμα και στο ίδιο ποίημα εναλλάσσονται ελεύθερα χωρίς συγκεκριμένο τρόπο. Δεν είδαν ότι ο εσωτερικός ρυθμός στην ποίησή του είναι πιο σημαντικός από τον ρυθμό που προκύπτει απ’ το ιαμβικό ή το τροχαϊκό του μέτρο. Δεν μίλησαν ποτέ για την κατάργηση του παραδοσιακού τρόπου αφήγησης και για την ιδιότυπη διαδοχή συνηθισμένων και ασυνήθιστων εικόνων που σπάει την αυστηρή λογική αλληλουχία δημιουργώντας μια σαφή εξπρεσιονιστική διάθεση.
Η πλωριά Γοργόνα μια βραδιά
πήδησε στον Πόντο μεθυσμένη
δίπλα της γλιστρούσαν συνοδειά
του Κολόμβου οι πέντε κολασμένοι
Κι έπειτα στις ξέρες του Ακορά
τσούρμο τ’ άγριο κύμα να μας βγάλει
τέρατα βαμμένα πορφυρά
με φτερούγες γλάρων στο κεφάλι
Η θάλασσα, το πλοίο, το ταξίδι, τα λιμάνια, είναι το πεδίο που χρησιμοποιεί ο Καββαδίας για να πει άλλα πράγματα πολύ σημαντικά και διαχρονικά. Λέει στη Βάρδια (1954) την περίφημη φράση “λυπήσου αυτούς που δεν ονειρεύονται” και δεν εννοεί μόνο τη φυγή από τη βάρβαρη πραγματικότητα, αλλά αναφέρεται κυρίως στην ανάγκη να ονειρευτούμε για να πάμε σε μια άλλη κοινωνία στην οποία ο άνθρωπος θα αυτοπραγματωθεί. Και για να γίνει αυτό συμπληρώνει “χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία.” Είναι αυτό απλώς μια ωραία εικόνα; Όχι κατηγορηματικά. Είναι η Παραίνεση του Ποιητή προς τους Νέους να ξεπεράσουν τις καταγεγραμμένες τους ικανότητες, να ξεπεράσουν τα όριά τους και να κατακτήσουν το αδύνατο. Μήνυμα αντίστοιχο με αυτό του Τσε Γκεβάρα και των φοιτητών του Μάη του ’68. “Είμαστε ρεαλιστές. Ας κατακτήσουμε το αδύνατο.”
Αυτά ακριβώς αποκάλυψε η μουσική μου και είμαι ιδιαιτέρως ευτυχής που ο Καββαδίας πήρε τη θέση που του αξίζει στην ελληνική ποίηση. Κυρίως γιατί αγαπήθηκε από τους νέους τριών γενεών και είμαι σίγουρος ότι αυτό θα συνεχιστεί και στο μέλλον.»
Θάνος Μικρούτσικος
Παραγωγή: Cricos productions
Τεχνικοί ήχου | Γιώργος Κορρές-Γιώργος Κολεβέντης
Φωτισμοί | Ανδρέας Κούρτης
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
12 € φοιτητές, ΑΜΕΑ, Άνεργοι
15 € Άνω διάζωμα
25 € Γ’ ζώνη
35 € Β΄ ζώνη
45 € Α΄ ζώνη
(διαθέσιμα μόνο από τα εκδοτήρια ΕΦ – Πανεπιστημίου 39, Στοά Πεσμαζόγλου)
ΑμεΑ: 12€ κρατήσεις στο [email protected]
Ομαδικές κρατήσεις στο [email protected]
ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ
Με χρήση πιστωτικής/ χρεωστικής κάρτας:
