Σας καλώς ορίζουμε στο Full–time.gr
Με αφορμή την παράσταση σας «Θυμάμαι» θα θέλαμε να ξεκινήσουμε
Πως ήρθε η ιδέα, και πως φτάσατε στην υλοποίηση;
Η προκήρυξη του προγράμματος Όλη η Ελλάδα Ένας Πολιτισμός του ΥΠΠΟΑ, μιλούσε για δράσεις που διαπραγματεύονται την Μικρασιατική Καταστροφή. Άρα, για μια βουτιά σε μνήμες γεγονότων που σημάδεψαν τον Ελληνισμό. Εμείς, ξεκινήσαμε με την ιδέα του να φτιάξουμε ένα χάρτη της ψυχής μας, με μικρές δηλώσεις – έναν κατάλογο του παρελθόντος με άξονες τις στιγμές που μας πλήγωσαν, τα γεγονότα – προσωπικά, πολιτικά, κοινωνικά. Σαν μια μικρή ιστορία εκείνης της τραγικής εποχής, μέσα από καθημερινές μνήμες. Χωρίς μανιφέστα, χωρίς επεξηγήσεις, χωρίς διδακτισμούς. Ένα κολλάζ, μια συναρμολόγηση προτάσεων που όλες αρχίζουν με τη φράση: Θυμάμαι…
Μιλάτε για μια περιπατητική βιωματική performance, τι ακριβώς θα δουν οι θεατές;
Δύο performers-ξεναγοί θα οδηγήσουν μια ομάδα περιηγητών στην Αρχαία Μεσσήνη. Με τη χρήση ακουστικών, μέσα από τα οποία θα ακούγονται οι ηχογραφημένες φράσεις, κάθε ένας από τους συμμετέχοντες θα βιώνει ταυτόχρονα, ως άτομο αλλά και μέλος της ομάδας, τον άρρηκτο δεσμό ατομικής και συλλογικής μνήμης. Τα κείμενα χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
α/ Φράσεις πρωτοπρόσωπες που αποτυπώνουν τη μνήμη των μικρασιατών προσφύγων του 1922 σχετικά με τον ξεριζωμό από τα πάτρια εδάφη και τα προβλήματα της εγκατάστασης και προσαρμογής τους στην Ελλάδα, από την πένα του Σάκη Σερέφα
β/ Φράσεις πρωτοπρόσωπες που αποτυπώνουν τις νωπές μνήμες των αλλοδαπών προσφύγων και μεταναστών οι οποίοι έφτασαν στην Ελλάδα στον 21ο αιώνα, από ξηράς και θαλάσσης, και αποδίδουν την πραγματικότητα που άφησαν πίσω τους καθώς και τα προβλήματα που αντιμετώπισαν ερχόμενοι στην Ελλάδα – κείμενα που προέκυψαν από συνεντεύξεις και έρευνα.
Θα συμμετέχει το κοινό;
Το κοινό θα περπατήσει στο επιβλητικό τοπίο της Αρχαίας Μεσσήνης. Θα του ζητηθεί να πιάσει στις χούφτες του χώμα και πέτρες από τη γη. Κι όπως μας προτρέπει και ο Σερέφας να αναλογιστούμε: «αυτό το χώμα που πατάτε και κρατάτε, το πάτησαν κι αυτοί που κατοίκησαν πριν δυόμιση χιλιάδες χρόνια αυτήν την πόλη, της αρχαίας Μεσσήνης. Αυτά τα υψώματα έβλεπαν, αυτόν τον ουρανό, αυτόν τον ήλιο, αυτές τις πέτρες. Οι πρόγονοί τους ήταν, όπως κι εσείς είστε όλοι μακρινοί απόγονοι των ανθρώπων που έζησαν εδώ, μόλις 830 γενιές έχουν περάσει από τότε, οπότε μπορεί πολλοί να είστε και συγγενείς μεταξύ σας και να μην το ξέρετε.»
Το κείμενο του Σάκη Σερέφα, μιλάει για προσφυγιά αλλά και τι άλλο είναι μπορεί να αποκαλυφθεί μέσα από την παράσταση;
Το κείμενο το Σερέφα επισημαίνει κάποια στιγμή ότι όλοι είμαστε με έναν τρόπο πρόσφυγες. Μας θυμίζει πόσο περαστικά είναι τα κύματα των ανθρώπων σε αυτόν τον τόπο. Σε κάθε τόπο.
Πως σας φαίνεται που θα βρεθείτε στην αρχαία Μεσσήνη;
Το τοπίο της Αρχαίας Μεσσήνης είναι, στα δικά μου μάτια, συγκλονιστικό. Και περπατώντας το, δεν μπορείς παρά να σκεφτείς ότι εμείς μια περαστική σκόνη είμαστε. Μόνο το χώμα, οι πέτρες, τα νερά, μόνο αυτά είναι μόνιμα και αιώνια. Κι αυτή η διαπίστωση, σου προκαλεί δέος και θαυμασμό για το τοπίο.
Η πρωτοβουλία του Υπουργείου Πολιτισμού με το πρόγραμμα «Όλη η Ελλάδα πολιτισμός» κατάφερε να φτάσει το θέατρο σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους, ποια είναι η άποψη σας;
Το ΥΠΠΟΑ καταφέρνει, με αυτό το πρόγραμμα, να φέρει το κοινό στους αρχαιολογικούς χώρους και να τους συστήσει το καλλιτεχνικό ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, με έναν νέο τρόπο. Καταφέρνει να συνδέσει το αρχαιλογικό ενδιαφέρον με την σύγχρονη θεατρική δημιουργία.
Σκέφτεστε να επαναλάβετε την παράσταση και κάπου αλλού;
Υπάρχει η σκέψη να μεταφέρουμε την performance στο αστικό τοπίο. Ίσως σε επιλεγμένη μνημονική τοπογραφία μιας συνοικίας με πλούσιο προσφυγικό υπόστρωμα.
Επόμενα σχέδια;
Τον Οκτώβρη θα επαναλάβουμε την performance του περασμένου Μαΐου, το CONFESS/EΞΟΜΟΛΟΓΗΘΕΙΤΕ. Στον φιλόξενο χώρο ενός σπιτιού σας προκαλούμε ν’ ακούσετε την εξομολόγηση πέντε ηθοποιών. Οι θεατές – τέσσερις, πέντε το πολύ, γιατί η εξομολόγηση είναι μία πολύ ιδιωτική εμπειρία – θα μπαίνουν διαδοχικά στα πέντε δωμάτια και θα γίνονται οι αποδέκτες της ακατάσχετης επιθυμίας των ηθοποιών να ομολογήσουν κάτι. Η επιθυμία μας να αποκαλύψουμε την “αλήθεια” άλλωστε, είναι μία από τις κυρίαρχες ανάγκες της εποχής μας. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στις μυριάδες των απομνημονευμάτων στα ράφια των βιβλιοπωλείων ή να παρατηρήσει τη μετάβαση από την μυθοπλασία στα reality shows στην τηλεόραση. Συνεχώς ομολογούμε την αλήθεια σε θεραπευτές, στην Αστυνομία, στις τηλεοπτικές κάμερες, σε ομάδες υποστήριξης, σε στενούς φίλους, σε δασκάλους, σε συζύγους, σε παντελώς αγνώστους. Ομολογούμε αμαρτίες, σκέψεις, επιθυμίες, ασθένειες, προβλήματα, έρωτες ακόμη και εγκλήματα. Εξομολογούμαστε, με κάθε λεπτομέρεια, ό,τι είναι απίστευτα δύσκολο να ειπωθεί.
Κλείνοντας γράψτε μια φράση μέσα από το κείμενο του Σάκη Σερέφα
Είναι μια φράση από το κείμενο του Σερέφα που με στοιχειώνει:
Θυμάμαι η γιαγιά μου ήτανε πάνω από ενενήντα χρονών. Σπάνια έβγαινε από το σπίτι. Ούτε και της δίναμε πολύ λογαριασμό για το τι γίνεται, να μην πικραίνεται. Βγήκαμε νύχτα για να μπαρκάρουμε στου θείου μου το καΐκι. Η γιαγιά μου περπατούσε στην ακροθαλασσιά απάνω στα αμέτρητα πτώματα. Αλλού σκόνταφτε απάνω στα κόκαλα κι αλλού βούλιαζε στο αίμα. Μας λέει: «Καλέ τι δρόμος είναι αυτός που με φέρατε; Όλο βράχια. Πότε έβρεξε και γίνηκε τόση λάσπη;».
Με εκτίμηση
Κατερίνα Γρυλλάκη
